Co to jest oparzenie?

Oparzeniem nazywamy stan zapalny tkanek, który powstał w wyniku działania energii (głównie cieplnej lub substancji chemicznej), po tym, jak możliwości ochronne organizmu zostały przekroczone. Ekspozycja na temperaturę przekraczającą 42°C może uszkadzać skórę. Klasyczne badania A. R. Moritza i F. C. Henriquesa wykazały, że oparzenie może wystąpić po zaledwie 30-sekundowym kontakcie z powierzchnią o temperaturze 54°C. Przy temperaturze 63°C do oparzenia dochodzi już po trzech sekundach³.

Grupą najbardziej narażoną grupą na oparzenia są dzieci w wieku 0-4 lata. Do oparzeń dochodzi najczęściej w wyniku kontaktu z gorącymi płynami w kuchni lub łazience, podczas pożarów domowych, a także w wyniku kontaktu z chemikaliami gospodarczymi lub porażenia prądem elektrycznym³.

Oparzenia termiczne
Oparzenia termiczne, w których dochodzi do uszkodzenia skóry przez wysoką temperaturę, są najczęściej spowodowane działaniem gorących cieczy, pary, ognia lub gorących przedmiotów. Tego typu oparzenia mogą mieć różne głębokości w zależności od czasu i temperatury działania. U dzieci najczęściej są wywołane przez wrzątek, gorące napoje, a także kontakt z rozgrzanymi przedmiotami jak żelazka czy grzejniki.

Symptomy:

• Czerwona, spuchnięta skóra: W przypadku lżejszych oparzeń termicznych skóra może być zaczerwieniona i spuchnięta, często jest bolesna w dotyku.
• Pęcherze lub otarcia: W przypadku głębszych oparzeń mogą pojawić się pęcherze, a skóra może się złuszczać lub być otarta. Objawy te wskazują na bardziej zaawansowane uszkodzenie skóry⁴.

Oparzenia chemiczne
Oparzenia chemiczne, np. poparzenie gardła, powstają w wyniku kontaktu skóry z substancjami żrącymi, takimi jak kwasy, zasady, detergenty czy inne substancje chemiczne stosowane w gospodarstwach domowych. W wyniku kontaktu skóra może być zaczerwieniona, odbarwiona lub wystąpić martwica. Zawsze wymagają natychmiastowego przepłukania wodą i konsultacji lekarskiej.

Symptomy:

• Zaczerwieniona lub odbarwiona skóra: Oparzenie chemiczne często powoduje zaczerwienienie skóry, a w przypadku działania bardziej żrących substancji może dojść do odbarwienia lub martwicy tkanek.
• Ból i pieczenie: Dziecko może odczuwać silne pieczenie lub ból w miejscu kontaktu z substancją chemiczną.
• Możliwe owrzodzenia: W cięższych przypadkach mogą pojawić się owrzodzenia na skórze, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej⁴.

Oparzenia elektryczne
Oparzenia prądem wynikają z jego przepływu przez ciało dziecka, co może powodować zarówno obrażenia zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Tego typu oparzenia są często niebezpieczne ze względu na możliwość uszkodzenia organów wewnętrznych, nawet przy niewielkich objawach na skórze. Niezbędne jest szybkie odłączenie źródła prądu i wezwanie pomocy medycznej.

Symptomy:

• Uszkodzenie skóry: Miejsca, gdzie prąd wszedł i wyszedł z ciała, mogą być widocznie uszkodzone. Skóra może być przypalona, z odbarwieniami lub martwicą tkanek.
• Ból i obrzęk: Dziecko może odczuwać ból w miejscach, gdzie doszło do przepływu prądu, a skóra może być obrzęknięta.
• Możliwe obrażenia wewnętrzne: Oparzenia elektryczne mogą prowadzić do uszkodzeń narządów wewnętrznych, dlatego zawsze konieczna jest konsultacja lekarska nawet przy niewielkich objawach zewnętrznych⁴.

Oparzenia słoneczne
Oparzenia słoneczne powstają w wyniku nadmiernej ekspozycji skóry na promieniowanie UV. Skóra dziecka staje się zaczerwieniona, bolesna, a w cięższych przypadkach mogą pojawić się pęcherze.

Symptomy:

• Czerwona, bolesna skóra: Skóra staje się czerwona, napięta i bolesna w dotyku. Dziecko może skarżyć się na uczucie gorąca w miejscu oparzenia.
• Mrowienie i swędzenie: Oparzenia słoneczne mogą również wywoływać mrowienie lub swędzenie skóry, co jest częstym objawem w pierwszych godzinach po ekspozycji na słońce.
• Pęcherze: W cięższych przypadkach mogą pojawić się pęcherze na skórze, które wymagają leczenia i odpowiedniej pielęgnacji, aby uniknąć infekcji⁴.

Pierwsza pomoc przy oparzeniu u dziecka

Oparzenia u dzieci wymagają natychmiastowego działania. Najpierw upewnij się, że miejsce zdarzenia jest bezpieczne, aby nie narażać siebie ani dziecka na dodatkowe niebezpieczeństwo. Następnie schłodź oparzone miejsce chłodną wodą przez 15-20 minut. Nigdy nie używaj lodu ani wody z lodem, ponieważ może to pogłębić uszkodzenia skóry. Schładzanie powinno być kontynuowane do momentu, aż ból ustąpi. Po schłodzeniu należy przykryć oparzenie jałowym, suchym opatrunkiem, unikając materiałów, które mogą przykleić się do skóry, takich jak wata.

W przypadku poważniejszych oparzeń, gdy uszkodzenia obejmują większą powierzchnię ciała, konieczne jest natychmiastowe wezwanie pomocy (numer 112).

Jeśli ubranie dziecka zacznie się palić, szybko ugaś ogień: połóż dziecko na ziemi i nakłoń je do turlania się, a później jak najszybciej przykryj mokrym kocem. Gdy ogień zgaśnie, usuń koc.

Po ugaszeniu rozpocznij natychmiastowe schładzanie oparzeń – czynność nie powinna trwać dłużej niż 1–2 minuty, aby uniknąć hipotermii. W trakcie schładzania usuń odzież, która nie przylega do skóry, rozcinając ją, oraz usuń ewentualną biżuterię. Po zakończeniu schładzania przykryj dziecko suchym kocem, aby zapobiec wyziębieniu. Do momentu przyjazdu pogotowia regularnie monitoruj stan dziecka⁵.

Oparzenia chemiczne skóry u dzieci

Kiedy doszło do oparzenia chemicznego, należy natychmiast usunąć środek drażniący. Jeśli substancja jest sypka, delikatnie zetrzyj ją ze skóry, unikając wcierania, a następnie spłucz dużą ilością wody. W przypadku substancji płynnych od razu rozpocznij płukanie wodą. Pamiętaj, aby do płukania nie używać żadnych innych środków – tylko czystej wody.

Jeśli dziecko przypadkowo połknie substancję chemiczną, podaj mu do picia płyny obojętne, takie jak woda lub mleko. Nigdy nie prowokuj wymiotów, gdyż może to pogorszyć jego stan⁵.

Oparzenia prądem u dzieci

Prąd elektryczny może wywołać zarówno oparzenia na powierzchni skóry, jak i uszkodzenia wewnętrzne.

Objawy na ciele dziecka po porażeniu prądem mogą być subtelne i mało widoczne – warto pamiętać, że odzwierciedlają one pełnej skali ewentualnych obrażeń wewnętrznych. Jeśli dziecko miało kontakt z prądem, nie dotykaj go bezpośrednio. Najpierw odłącz zasilanie, wyłączając główny bezpiecznik. Dopiero po wyłączeniu prądu możesz bezpiecznie podejść do dziecka. Koniecznie wezwij pomoc, dzwoniąc pod numer 112. Sprawdź, czy dziecko jest świadome i czy oddycha. Jeśli dziecko nie reaguje i nie oddycha prawidłowo, natychmiast rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO). Jeśli dziecko jest przytomne i oddycha samodzielnie, ułóż je w pozycji bezpiecznej i oczekuj na przyjazd pogotowia.

Każde dziecko, które zostało porażone prądem, nawet jeśli objawy wydają się łagodne, powinno zostać zbadane przez lekarza⁵.

Jak postępować w przypadku oparzenia przełyku u dziecka?

Oparzenie chemiczne przełyku i poparzone gardło to poważne urazowe uszkodzenie, które wymaga natychmiastowej reakcji. W zależności od substancji, która je wywołała, procedury pierwszej pomocy mogą się różnić.

Jeśli oparzenie spowodowane jest działaniem kwasu, kluczowe jest szybkie podanie poszkodowanemu do wypicia wody oraz rozcieńczonego roztworu sody, aby zneutralizować działanie substancji i złagodzić objawy. Z kolei w przypadku oparzenia ługiem, czyli wodnym roztworem wodorotlenku sodu lub potasu, poszkodowanemu należy podać oliwę lub mleko, aby zmniejszyć uszkodzenia błon śluzowych.

Należy pamiętać, że takie oparzenia mogą prowadzić do poważnych komplikacji, w tym duszności spowodowanej obrzękiem gardła, co często wymaga wykonania intubacji. W ramach leczenia stosuje się leki przeciwbólowe, ograniczające wydzielanie soków żołądkowych oraz antybiotyki, które pomagają w procesie gojenia⁶.

Pielęgnacja oparzonej skóry u dziecka

Oparzenia u dzieci, szczególnie w przypadku niemowląt, wymagają szczególnej uwagi i starannej pielęgnacji. Proces gojenia się oparzonej skóry u dziecka jest kluczowy i pozwala uniknąć komplikacji i minimalizować ryzyko blizn.

W trakcie gojenia się oparzeń u dzieci, ważne jest stosowanie odpowiednich produktów, które wspomagają regenerację i zapewniają odpowiednią wilgotność rany. Wyrób medyczny żel octenisept® to idealne rozwiązanie na oparzenia dla dzieci, ponieważ nie tylko przyspiesza proces gojenia, ale także zmniejsza odczucie bólu i swędzenie, które często towarzyszą oparzeniom. Żel zapewnia również ochronę rany przed przyleganiem opatrunków, co ułatwia każdą zmianę opatrunku. Można go stosować regularnie, aby utrzymać optymalną wilgotność rany i wspomóc proces gojenia.

Innym pomocnym produktem w pierwszej pomocy u dziecka jest lek octenisept® spray, który działa dezynfekująco i oczyszczająco. Spray powinien być stosowany przy każdej zmianie opatrunku, co zapewnia higieniczną pielęgnację i chroni przed infekcjami.

Regularne stosowanie preparatów, takich jak żel octenisept®, może znacząco przyspieszyć proces gojenia oparzeń u dzieci oraz zmniejszyć ból i ryzyko powikłań. Po zagojeniu się rano, a także w przypadku np. oparzeń słonecznym, warto sięgnąć po krem octenisept® na oparzenia i podrażnioną skórę. Dzięki zawartości pantenolu i bisabololu, wspomaga proces regeneracyjny naskórka.

Oparzenia u dzieci — wszystko, o czym musisz pamiętać!

Oparzenia u dzieci wymagają natychmiastowej i odpowiedniej reakcji, ponieważ szybka interwencja może zapobiec dalszym uszkodzeniom skóry i ewentualnym komplikacjom. Warto znać podstawowe zasady pierwszej pomocy przy oparzeniach oraz zaopatrzyć się w produkty, które wspomagają proces regeneracji. Kremy i żele, takie jak octenisept®, mogą być nieocenioną pomocą w codziennej pielęgnacji rany, zapewniając odpowiednią wilgotność, zmniejszając ból i przyspieszając gojenie.

Aby zapobiec oparzeniom u dzieci, warto zwracać szczególną uwagę na środki ostrożności w domu, takie jak unikanie trzymania gorących napojów w pobliżu dziecka, przechowywanie środków chemicznych z dala od wzroku najmłodszych,  zabezpieczanie piecyków i innych źródeł ciepła, a także edukowanie dzieci o zagrożeniach. Pamiętając o podstawowych zasadach bezpieczeństwa, możemy minimalizować ryzyko oparzeń i chronić najmłodszych przed bolesnymi urazami.

Bibliografia:

1. Przyczyny i leczenie oparzeń u dzieci, http://www.jchc.eu/numery/2018_1/201817.pdf
2. Oparzenia u dzieci, http://www.jchc.eu/numery/2018_1/201817.pdf
3. Oparzenia, https://www.termedia.pl/f/f/3f771603f26383f1067592c4025367e2.pdf
4. Oparzenia u dzieci – rodzaje, ocena ciężkości oraz zasady postępowania, https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-481b31cd-d75f-4307-b1fb-7c72a7f49f31
5. Oparzenie – jak udzielić pierwszej pomocy dziecku?, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pierwszapomoc/139519,oparzenia
6. Pierwsza pomoc przy oparzeniu chemicznym przełyku, https://forumleczeniaran.pl/pierwsza-pomoc-przy-oparzeniu-chemicznym-przelyku/