Rany i skaleczenia
- definicja i przykłady
Rany i skaleczenia mogÄ… przytrafić siÄ™ każdemu z nas i chodź staramy siÄ™ tego unikać, praktycznie codziennie jesteÅ›my narażeni na mniejsze lub wiÄ™ksze urazy skóry. Najczęściej dziejÄ™ siÄ™ to w najmniej oczekiwanym momencie. Wystarczy chwila nieuwagi i kÅ‚opot gotowy. Czasami sÄ… to maÅ‚e ranki, które szybko gojÄ… siÄ™ bez wiÄ™kszej ingerencji z naszej strony. ZdarzajÄ… siÄ™ też głębsze skaleczenia i wtedy wymagajÄ… one od nas wiÄ™kszej uwagi i obserwacji.Â
Czym sÄ… rany i skaleczenia?
Rana, z łaciny vulnus, jest to przerwanie ciągłości skóry lub uszkodzenie jej. Do przerwania skóry może dojść na wiele sposobów. Wyróżnia się głównie 3 rodzaje:

- termicznie,
- mechaniczne,
- a także przez proces chorobowy.
Każdy uraz naszej skóry może przerodzić się w poważny stan zapalny, dlatego też warto odkażać rany i dezynfekować skaleczenia.
Czym jest skóra i jak nas chroni
Skóra to największy narząd człowieka. Jej budowa jest specyficzna i różna, posiada również wiele funkcji. Nasza skóra składa się z 3 warstw:
- naskórka,
- skóry właściwej,
- tkanki podskórnej.
Nabłonek jest częścią naskórka. Komórki z których powstaje nazywają się keratocynami. Tworzą one warstwy: podstawną, kolczystą, ziarnistą, jasną i rogową*.
Czym jest skóra właściwa
Skóra właściwa znajduje się tuż pod naskórkiem. Zawiera włókna kolagenowe i elastynowe, tu znajdują się również naczynia krwionośne i nerwy, dzięki którym czujemy ból, zimno, gorąco, dotyk. Tu również znajdują się torebki włosów i gruczoły łojowe, potowe. Wydzielany łój natłuszcza nasza skórę i włosy.
Czym jest tkanka podskórna
Tkanka podskórna znajduje się pod skórą właściwą. Jest ona zbudowana z tkanki łącznej właściwej luźnej. Tu znajdują się również komórki tłuszczowe. Ta część odpowiada m.in za izolowanie przed nagłymi zmianami temperatury.
Jakie sÄ… rodzaje ran
W Internecie można znaleźć kilka typów uszkodzeń skóry, ran i skaleczeń, ale najczęściej wymienia się następujące:
-
rana cięta
jest takim rodzajem skaleczenia, które powstaje wtedy, kiedy nasza skóra zetknie się z ostrym przedmiotem. Do rozcięcia skóry dochodzi przez przecięcie jej, np. ostrym nożem lub też narzędziem
-
miażdżona
– to rodzaj urazu tÄ™pego, w którym dochodzi do rozerwania naczyÅ„ krwionoÅ›nych.
-
kÅ‚uta –
ten rodzaj rany powstaje, kiedy do naszego ciała dostanie się ciało obce. W takich przypadkach powierzchnia samej rany nie jest wielka, ale może być bardzo głęboka, czasami śmiertelna, bo może uszkodzić ważne narządy wewnętrzne.
-
szarpana
– ten rodzaj urazu najczęściej jest spotykany, kiedy ostre narzÄ™dzie o nieregularnym ksztaÅ‚cie gwaÅ‚townie spotyka siÄ™ ze skórÄ… , np. wystajÄ…cy prÄ™t metalowy, tÄ™po zakoÅ„czony.
-
postrzałowa
– rana, która powstaje na skutek postrzaÅ‚u z broni palnej, pocisku lub jego odÅ‚amku, w tym granatów.
-
otarcie skóry
– powstaje kiedy nasza skóra styka siÄ™ z szorstkÄ… powierzchniÄ… lub przedmiotem. Na skutek kontaktu Å›ciera siÄ™ warstwa naskórka odsÅ‚aniajÄ…ca kolejne poziomy skóry.
-
odarta
– inaczej zwana pÅ‚atowÄ… – to rana mechaniczna, która powstaje na skutek dziaÅ‚ania urzÄ…dzeÅ„, ciÄ™cia, szarpania. W wyniku tego warstwy skóry rozwarstwiajÄ… siÄ™ , także rozwarstwienie dotyczy oderwania od koÅ›ci, powiÄ™zi mięśniowych. Innymi sÅ‚owu powstajÄ… pÅ‚aty oderwane od siebie.
-
kÄ…sana
– powstaje gdy zostaniemy ugryzieni przez dzikie zwierzÄ™ lub pokÄ…sani przez owady. Charakterystyczny dla tej rany jest Å›lad jaki pozostaje, czyli ugryzienie lub miejsce pokÄ…sania.
-
gryziona
– tak jak rana kÄ…sana, powstaje podczas ugryzienia. W przypadku zwierzÄ…t należy upewnić siÄ™, że byÅ‚y zaszczepione przecie wÅ›ciekliźnie. Jeżeli sÄ… to dzikie zwierzÄ™ta, należy udać siÄ™ do najbliższej przychodni/szpitala.
-
oparzenia
– zwane też ranami termicznymi – jest to rodzaj uszkodzenia skóry, który powstaÅ‚ na skutek czynników zewnÄ™trznych, jak prÄ…d, sÅ‚oÅ„ca, substancji żrÄ…cych. StopieÅ„ oparzeÅ„ może siÄ™ pogłębiać i dotykać głębszych części skóry, a nawet narzÄ…dów. Przy rozlegÅ‚ych oparzeniach ogólnoustrojowy może dojść do wstrzÄ…su, a ten nawet do poważniejszych komplikacji.
-
odleżyny
– zmiany skórne, potem rany najczęściej wystÄ™pujÄ…ce u pacjentów leżących. PowstajÄ… na skórze lub bÅ‚onach Å›luzowych, przy ucisku na tkanki.
Najczęstsze rodzaje ran
Rany, z którymi mamy bardzo czÄ™sto do czynienia to te, które powstajÄ… w wyniku kontaktu z ostrym przedmiotem. Taka rana ma wtedy brzegi równe. BywajÄ… również różne głębokoÅ›ci ran – niekiedy sÄ… one powierzchowne, ale bywajÄ… też i takie, które sÄ… głębokimi ranami.
W sytuacji, w której w ranie nie dojdzie do infekcji i zakażenia, to taki rodzaj rany będzie goił się szybciej.
Jak goi siÄ™ rana
Gojenie się rany to proces, który składa się z kilku etapów. Tuż po powstaniu rany zaczyna się pierwszy z nich, czyli krzepnięcie krwi.
Pierwszy etap gojenia rany
W pierwszych minutach od powstania urazu płytki krwi rozpoczynają etap przylepiania się do uszkodzonej części skóry. Co ciekawe, w tym etapie płytki krwi zmieniają kształt w amorficzny, uwalniają sygnały chemiczne, które przyspiesza ten proces. Tak pobudzona wytwarza się siatka z fibrynogenu, która zatyka miejsce przerwania skóry.
Drugi etap gojenia rany
Drugim etapem gojenia jest ziarninowanie. Tworzy się tkanka łączna nazywana ziarniną. W okolicach 4 dnia ta jest już bogata w komórki i naczynia krwionośne. Te zaopatrują ranę w niezbędne składniki i substancje oraz usuwają szkodliwe związki.**
Trzeci etap gojenia rany
Kolejnym etapem jest regeneracja zranionego miejsca, która następuje na ok. 10 dni po rozpoczęciu procesu gojenia. Wtedy właśnie powstają włókna kolagenowe, zabliźnianie, a kolejno naskórek. Taka młoda skóra jest delikatnym i różowym tworem, jednak z czasem będzie ujednolicała się.
Czym jest skaleczenie i mała rana
Codziennie nasza skóra narażona jest na kontakt z ostrymi przedmiotami, krawędziami, a nawet papierem, który przecina skórę. Takie drobne ranki i skaleczenia to nasza codzienność. Jednak nie ważne, czy to jest zadrapanie, skaleczenie cążkami skórki, ważne jest aby odkazić zranione miejsce.
Jak postępować z ranami i skaleczeniami skóry?
Takie małe uszkodzenia skóry też należy zdezynfekować. Najpierw powinniśmy oczyścić ranę i użyć środka dezynfekującego, np. octenisept® w sprayu, który jest lekiem.
octenisept® spray nie podrażnia dodatkowo zranionego miejsca.
Kiedy woda syczy na ranie, odkaża ją i zmienia się struktura skóry, a w tym miejscu powstają białe plamy. To nic innego jak martwica tkanek, którą powoduje woda utleniona. Potwierdza to też fakt, że woda utleniona została wycofana z pierwszej pomocy, wg wytycznych Polskiej Rady Resuscytacji i nie wolno jej stosować na świeże rany!***
Jak postępować z otarciami naskórka
Po oczyszczeniu zranionego naskórka można go zabezpieczyć octenisept®em żel– wyrób medyczny. Å»el nie tylko zabezpiecza miejsce zranione przed patogenami, ale również stwarza odpowiednio wilgotne Å›rodowisko gojenia. Octenisept® żel ma potwierdzone 15x przyspieszenie gojenia, a to z kolei sprawia, że rany i skaleczenia przestajÄ… nas drażnić.
Co nakładać na otarcia skóry i odparzenia np. pachwin
Do leczenia powierzchownych ran jak zadrapania, skaleczenia, pęknięta skóra kiedy wiemy, że może dojść do zakażenia zastosujmy octenisept® w sprayu. Substancja czynna jaką posiada jest oktenidyna, która działa na wirusy (w tym HIV), bakterie i grzyby.
Krem na otarcia i zadrapania
Odkażony naskórek, jeżeli jest to otarcie lub odparzenie można zabezpieczyć kremem z oktenidynÄ…. Takim Å›rodkiem jest wÅ‚aÅ›nie octenisept® w kremie– kosmetyk. Specjalnie dobrana kompozycja skÅ‚adników, ma za zadanie nawilżać, natÅ‚uszczać, chronić, regenerować oraz pielÄ™gnować skórÄ™. Oktenidyna posiada wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci antybakteryjne, a dodatkowo sam octenisept® krem nie zawiera żadnych substancji barwiÄ…cych ani zapachowych
1. Dane IQVIA 2011-2021, sell out val
2. Na podstawie badania klinicznego: Efficacy and cost-effectiveness of octenidine wound gel in the treatment of chronic venous leg ulcers in comparison to modern wound ressings Hämmerle G, Strohal R.