Rany i skaleczenia
- definicja i przykłady

Rany i skaleczenia mogą przytrafić się każdemu z nas i chodź staramy się tego unikać, praktycznie codziennie jesteśmy narażeni na mniejsze lub większe urazy skóry. Najczęściej dzieję się to w najmniej oczekiwanym momencie. Wystarczy chwila nieuwagi i kłopot gotowy. Czasami są to małe ranki, które szybko goją się bez większej ingerencji z naszej strony. Zdarzają się też głębsze skaleczenia i wtedy wymagają one od nas większej uwagi i obserwacji. 

Czym sÄ… rany i skaleczenia?

Rana, z łaciny vulnus, jest to przerwanie ciągłości skóry lub uszkodzenie jej. Do przerwania skóry może dojść na wiele sposobów. Wyróżnia się głównie 3 rodzaje:

kobieta oparzyła się gorącym naczyniem w piekarniku
 
  • termicznie,
  • mechaniczne,
  • a także przez proces chorobowy.

Każdy uraz naszej skóry może przerodzić siÄ™ w poważny stan zapalny, dlatego też warto odkażać rany i dezynfekować skaleczenia. 

 

Czym jest skóra i jak nas chroni

Skóra to najwiÄ™kszy narzÄ…d czÅ‚owieka. Jej budowa jest specyficzna i różna, posiada również wiele funkcji.  Nasza skóra skÅ‚ada siÄ™ z 3 warstw:

  • naskórka,
  • skóry wÅ‚aÅ›ciwej,
  • tkanki podskórnej.
 

NabÅ‚onek jest częściÄ… naskórka. Komórki z których powstaje nazywajÄ… siÄ™ keratocynami. TworzÄ… one warstwy: podstawnÄ…, kolczystÄ…, ziarnistÄ…, jasnÄ… i rogowÄ…*. 

żel na rany oparzenia skóry leczenie oparzeń

 

Czym jest skóra właściwa

Skóra wÅ‚aÅ›ciwa znajduje siÄ™ tuż pod naskórkiem. Zawiera włókna kolagenowe i elastynowe, tu znajdujÄ… siÄ™ również naczynia krwionoÅ›ne i nerwy, dziÄ™ki którym czujemy ból, zimno, gorÄ…co, dotyk. Tu również znajdujÄ… siÄ™ torebki wÅ‚osów i gruczoÅ‚y Å‚ojowe, potowe.  Wydzielany łój natÅ‚uszcza nasza skórÄ™ i wÅ‚osy.

Czym jest tkanka podskórna

Tkanka podskórna znajduje siÄ™ pod skórÄ… wÅ‚aÅ›ciwÄ…. Jest ona zbudowana z tkanki łącznej wÅ‚aÅ›ciwej luźnej. Tu znajdujÄ… siÄ™ również komórki tÅ‚uszczowe. Ta część odpowiada m.in za izolowanie przed nagÅ‚ymi zmianami temperatury. 

 

Jakie sÄ… rodzaje ran

W Internecie można znaleźć kilka typów uszkodzeń skóry, ran i skaleczeń, ale najczęściej wymienia się następujące:

  • rana ciÄ™ta

    jest takim rodzajem skaleczenia, które powstaje wtedy, kiedy nasza skóra zetknie siÄ™ z ostrym przedmiotem.  Do rozciÄ™cia skóry dochodzi przez przeciÄ™cie jej, np. ostrym nożem lub też narzÄ™dziem

  • miażdżona

    – to rodzaj urazu tÄ™pego, w którym dochodzi do rozerwania naczyÅ„ krwionoÅ›nych.  

  • kÅ‚uta –

    ten rodzaj rany powstaje, kiedy do naszego ciaÅ‚a dostanie siÄ™ ciaÅ‚o obce. W takich przypadkach powierzchnia samej rany nie jest wielka, ale może być bardzo głęboka, czasami Å›miertelna, bo może uszkodzić ważne narzÄ…dy wewnÄ™trzne. 

  • szarpana
    – ten rodzaj urazu najczęściej jest spotykany, kiedy ostre narzÄ™dzie o nieregularnym ksztaÅ‚cie gwaÅ‚townie spotyka siÄ™ ze skórÄ… , np. wystajÄ…cy prÄ™t metalowy, tÄ™po zakoÅ„czony. 

  • postrzaÅ‚owa

    – rana, która powstaje na skutek postrzaÅ‚u z broni palnej, pocisku lub jego odÅ‚amku, w tym granatów.

  • otarcie skóry

    – powstaje kiedy nasza skóra styka siÄ™ z szorstkÄ… powierzchniÄ… lub przedmiotem. Na skutek kontaktu Å›ciera siÄ™ warstwa naskórka odsÅ‚aniajÄ…ca kolejne poziomy skóry.

  • odarta

    – inaczej zwana pÅ‚atowÄ… – to rana mechaniczna, która powstaje na skutek dziaÅ‚ania urzÄ…dzeÅ„, ciÄ™cia, szarpania. W wyniku tego warstwy skóry rozwarstwiajÄ… siÄ™ , także rozwarstwienie dotyczy oderwania od koÅ›ci, powiÄ™zi mięśniowych. Innymi sÅ‚owu powstajÄ… pÅ‚aty oderwane od siebie.

  • kÄ…sana

    – powstaje gdy zostaniemy ugryzieni przez dzikie zwierzÄ™ lub pokÄ…sani przez owady. Charakterystyczny dla tej rany jest Å›lad jaki pozostaje, czyli ugryzienie lub miejsce pokÄ…sania. 

  • gryziona

    – tak jak rana kÄ…sana, powstaje podczas ugryzienia. W przypadku zwierzÄ…t należy upewnić siÄ™, że byÅ‚y zaszczepione przecie wÅ›ciekliźnie. Jeżeli sÄ… to dzikie zwierzÄ™ta, należy udać siÄ™ do najbliższej przychodni/szpitala.

  • oparzenia
    – zwane też ranami termicznymi – jest to rodzaj uszkodzenia skóry, który powstaÅ‚ na skutek czynników zewnÄ™trznych, jak prÄ…d, sÅ‚oÅ„ca, substancji żrÄ…cych. StopieÅ„ oparzeÅ„ może siÄ™ pogłębiać i dotykać głębszych części skóry, a nawet narzÄ…dów. Przy rozlegÅ‚ych oparzeniach ogólnoustrojowy może dojść do wstrzÄ…su, a ten nawet do poważniejszych komplikacji.

  • odleżyny

    – zmiany skórne, potem rany najczęściej wystÄ™pujÄ…ce u pacjentów leżących. PowstajÄ… na skórze lub bÅ‚onach Å›luzowych, przy ucisku na tkanki.

 

Najczęstsze rodzaje ran

otarcie na stopie jak leczyćRany, z którymi mamy bardzo czÄ™sto do czynienia to te, które powstajÄ… w wyniku kontaktu z ostrym przedmiotem. Taka rana ma wtedy brzegi równe. BywajÄ… również różne głębokoÅ›ci ran – niekiedy sÄ… one powierzchowne, ale bywajÄ… też i takie, które sÄ… głębokimi ranami. 

W sytuacji, w której w ranie nie dojdzie do infekcji i zakażenia, to taki rodzaj rany bÄ™dzie goiÅ‚ siÄ™ szybciej. 

 

 

Jak goi siÄ™ rana

Gojenie się rany to proces, który składa się z kilku etapów. Tuż po powstaniu rany zaczyna się pierwszy z nich, czyli krzepnięcie krwi.

Pierwszy etap gojenia rany

W pierwszych minutach od powstania urazu płytki krwi rozpoczynają etap przylepiania się do uszkodzonej części skóry. Co ciekawe, w tym etapie płytki krwi zmieniają kształt w amorficzny, uwalniają sygnały chemiczne, które przyspiesza ten proces. Tak pobudzona wytwarza się siatka z fibrynogenu, która zatyka miejsce przerwania skóry.

Drugi etap gojenia rany

Drugim etapem gojenia jest ziarninowanie. Tworzy się tkanka łączna nazywana ziarniną. W okolicach 4 dnia ta jest już bogata w komórki i naczynia krwionośne. Te zaopatrują ranę w niezbędne składniki i substancje oraz usuwają szkodliwe związki.**

Trzeci etap gojenia rany

Kolejnym etapem jest regeneracja zranionego miejsca, która nastÄ™puje na ok. 10 dnijak przyspieszyć gojenie ran i skaleczeÅ„ po rozpoczÄ™ciu procesu gojenia. Wtedy wÅ‚aÅ›nie powstajÄ… włókna kolagenowe, zabliźnianie, a kolejno naskórek. Taka mÅ‚oda skóra jest delikatnym i różowym tworem, jednak z czasem bÄ™dzie ujednolicaÅ‚a siÄ™. 

 

Czym jest skaleczenie i mała rana

Codziennie nasza skóra narażona jest na kontakt z ostrymi przedmiotami, krawÄ™dziami, a nawet papierem, który przecina skórÄ™. Takie drobne ranki i skaleczenia to nasza codzienność. Jednak nie ważne, czy to jest zadrapanie, skaleczenie cążkami skórki, ważne jest aby odkazić zranione miejsce. 

 

Jak postępować z ranami i skaleczeniami skóry?

Takie małe uszkodzenia skóry też należy zdezynfekować. Najpierw powinniśmy oczyścić ranę i użyć środka dezynfekującego, np. octenisept® w sprayu, który jest lekiem.

octenisept® spray nie podrażnia dodatkowo zranionego miejsca.

Kiedy woda syczy na ranie, odkaża jÄ… i zmienia siÄ™ struktura skóry, a w tym miejscu powstajÄ… biaÅ‚e plamy. To nic innego jak martwica tkanek, którÄ… powoduje woda utleniona. Potwierdza to też fakt, że  woda utleniona zostaÅ‚a wycofana z pierwszej pomocy, wg wytycznych Polskiej Rady Resuscytacji i nie wolno jej stosować na Å›wieże rany!***

 

Jak postępować z otarciami naskórka

Po oczyszczeniu zranionego naskórka można go zabezpieczyć octenisept®em żel– wyrób medyczny. Å»el nie tylko zabezpiecza miejsce zranione przed patogenami, ale również stwarza odpowiednio wilgotne Å›rodowisko gojenia. Octenisept® żel ma potwierdzone 15x przyspieszenie gojenia, a to z kolei sprawia, że rany i skaleczenia przestajÄ… nas drażnić. 

 

Co nakÅ‚adać na otarcia skóry i odparzenia np. pachwin 

Do leczenia powierzchownych ran jak zadrapania, skaleczenia, pÄ™kniÄ™ta skóra kiedy wiemy, że może dojść do zakażenia zastosujmy octenisept® w sprayu. Substancja czynna jakÄ… posiada jest oktenidyna, która dziaÅ‚a na wirusy (w tym HIV), bakterie i grzyby. 

Krem na otarcia i zadrapania

Odkażony naskórek, jeżeli jest to otarcie lub odparzenie można zabezpieczyć kremem z oktenidynÄ…. Takim Å›rodkiem jest wÅ‚aÅ›nie octenisept® w kremie– kosmetyk. Specjalnie dobrana kompozycja skÅ‚adników, ma za zadanie nawilżać, natÅ‚uszczać, chronić, regenerować oraz pielÄ™gnować skórÄ™. Oktenidyna posiada wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci antybakteryjne, a dodatkowo sam octenisept® krem nie zawiera żadnych substancji barwiÄ…cych ani zapachowych

1. Dane IQVIA 2011-2021, sell out val
2. Na podstawie badania klinicznego: Efficacy and cost-effectiveness of octenidine wound gel in the treatment of chronic venous leg ulcers in comparison to modern wound ressings Hämmerle G, Strohal R.